Ճառագայթումն էներգիայի տեղափոխության տարատեսակ է: Ճառագայթման էներգիայի որոշ տեսակներ, օրինակ՝ռադիոազդանշաններն ու լույսը, տարածության մեջտեղաշարժվում են ալիքներով (հաճախ՝անտեսանելի): Ճառագայթման այլ տեսակներ մանրագույն մասնիկներեն, որոնք վիթխարի արագություններով դուրսեն ժայթքում ատոմից: Ողջ Տիեզերքում տարածվող տիեզերական ճառագայթները բաղկացած են այդպիսի մանրագույն մասնիկներից:
- Ճառագայթները լինում են հիմնականում 7 տեսակ.
- Իոնացնող ճառագայթներ
- Տեսանելի լույս
- Ինֆրակարմիր ճառագայթներ
- Ուլտրամանուշակագույն ճառագայթներ
- Ռենտգենյան ճառագայթներ
- Գամմա ճառագայթներ
- Ռադիոալիքներ
Այս բոլորը միմյանցից տարբերվում են իրենց ալիքի երկարությամբ և տատանումների հաճախականությամբ:
Մեր օրերում ճառագայթումն ամենուրեք է, համատարած ու անսահման: Սա անտեսանելի թշնամի է /անգույն ու անհոտ/, որըվտանգումէմերառողջությունը` քայքայելովօրգանիզմըներսից: Եվ, որպեսկանոն, մտածումենքայսմասին, շատհաճախ, ուշացած, երկար ժամանակ չկասկածելով անգամ դրա գոյությունը: Ռադիոակտիվ տարրերի հասցրած վնասը եւ մարդու մարմնի ճառագայթահարմա նհետեւանքները մտահոգում են ողջ աշխարհի բժիշկներին ու գիտնականներին, նրանց ակտիվ ուսումնասիրությունների առարկան են հանդիսանում:
Հայտնի է, որ գոյություն ունի ճառագայթման բնական ծագում (բնականֆոն) եւ տեխնոգեն, որն առաջացել է մարդկային գործունեության արդյունքում: Բնական ֆոն են ստեղծում տիեզերքը, արևը, Ռադոնիգազը, որը ձեւավորվում է հողի մեջ մետաղական ռադիումի քայքայման հետևանքով, եւ մարդը` ինքը, որ կուտակում է ռադիոակտիվ նյութերը սննդի, օդի եւ ջրի միջոցով, և որոնցից հնարավոր չէ ձերբազատվել: Ճառագայթման վտանգն առավել մեծանում է լեռնագագաթներում, օդային չվերթերի ժամանակ:
Ճառագայթման տեխնոգեն աղբյուրների թվին են դասվում ատոմային էլեկտրոկայանը, միջուկային թափոնները, զենքը, շինարարական նյութերի, աղբի կուտակումները, հեռուստացույցերը, այրվածվառելանյութերը, բժշկական սարքավորումները: Օրինակ, տոմոգրաֆիայի մեկ սեանսը – դա ճառագայթման բնական ֆոնի տարեկան նորման է, որ ստանում են միանվագ:
Այն հանգամանքը, որ ճառագայթումը վնասակար ազդեցություն ունի մարդու առողջության վրա, արդեն գաղտնիք չէ: Երբ ռադիոակտիվ ճառագայթներն անցնումեն մարդո ւօրգանիզմ, այդ ալիքների կամ վարակված նյութերի էներգիան փոխանցվում է մեր հյուսվածքներին ու բջիջներին, ինչը հանգեցնում է դրանց գործունեության խափանմանը եւ նույնիսկ մահվան:
Անգամ ճառագայթման փոքր չափաբաժիններն առաջ են բերում անդառնալի գենետիկ փոփոխություններ, որոնք անցնում են սերնդեսերունդ:
Ամեն ինչ կախված է ստացած ճառագայթման դոզայից, մարդուառողջական վիճակից եւ ազդեցության տեւողությունից: Նույնիսկ ճառագայթման աննշան աղբյուրը, երկարատև շփման ժամանակ բացասական է անդրադառնում մարդուառողջության վրա:
Մարդու վրա ճառագայթման հետեւանքները պարզապես սարսափելի են.
- սուր ճառագայթային հիվանդություն.
- քաղցկեղ.
- գենետիկ մուտացիաներ /փոփոխություններ/
- կենտրոնական նյարդային համակարգի կողմից տարբեր խանգարումներ/ մասնավորապես, հոգնածություն, գլխացավ,
- իմունային հիվանդություններ.
- օրգանիզմի վաղաժամ ծերացում
Եվ սա դեռ ամբողջ ցանկը չէ:
Բժիշկների կանխատեսումներով` եթե իրավիճակը չփոխվի, արդեն 2030թ. քաղցկեղից ամեն տարի կմահանա մեր մոլորակի 17 մլնմարդ:
Ամենասարսափելին այն է, որ որորոշ ժամանակ, որպես կանոն, դուք նույնիսկ չեք էլկասկածի, ո րանուղղելի գործընթացն արդեն սկսված է:
Այդիսկ պատճառով ակնառու է, որ մեզնից յուրաքանչյուրիս հարկավոր է մշտական և երաշխավորող պաշտպան` ընդունակ կոմպենսացնելո ւօրգանիզմի վրա ճառագայթման բացասական ազդեցությունը:
Առաջներում մարդկությունը չի ունեցել միջոցներ ,որոնք ընդունակ կլինեին կանխել և կանգնեցնել ճառագայթման մշտական թունավորող ազդեցությունը օրգանիզմի վրա: